Kraków S. Wyspiańskiego – spacer z zagadkami

Miejscowość: Kraków
łatwa - trasa dostpna dla każdego, bez trudności terenowych
trending_flat  Trasa przebiega płasko, bez nachyleń
stroller  Trasa na wózek spacerowy (małe kółka)
restaurant  Restauracja lub bar w pobliżu
sports_basketball  Plac zabaw na trasie
wc  Toaleta na trasie

Zapraszamy na spacer po Krakowie śladami Stanisława Wyspiańskiego, dlaczego?

Po pierwsze to niezwykły artysta, który na pewno Was nie raz zadziwi!

Po drugie najlepiej uczyć się przez doświadczenie wszystkimi zmysłami: usłyszeć, ale i zobaczyć, dotknąć, poczuć, posmakować…

Po trzecie, dzięki naszym zagadkom do rozwiązania będzie to wspaniała zabawa!

Przedstawione poniżej miejsca możecie odwiedzić w dowolnej, odpowiadającej Wam kolejności. Zachęcamy do wydrukowania mapki (poniżej) oraz przeczytania e-booka „Staszkowa wyprawa śladami Stanisława”.

Place zabaw znajdują się w pobliżu Gmachu Głównego MNK (Park Jordana). Z wózkiem wjedziemy wszędzie, poza piętrem w Domu Mehoffera i krypty u oo.Paulinów na Skałce. Zakaz wprowadzania psów: Zamek Królewski na Wawelu oraz muzea i kościoły. Dzień bezpłatnego wstępu do muzeów (Gmach Główny MNK – wystawy stałe, Dom Mehoffera): niedziela.

DOM przy UL. KRUPNICZEJ 26

To rodzinny dom mamy S. Wyspiańskiego, Marii. Tutaj też urodził się nasz bohater i tu mieszkał przez pierwsze trzy lata życia. W ogrodzie za domem maleńki Staś zrywał swoje pierwsze stokrotki, mlecze i koniczyny. ZADANIE: Jakie kwiaty, krzewy i drzewa rosną tu dziś?

Wiele lat później zamieszkał tu przyjaciel artysty, malarz Józef Mehoffer. Junek i Wyspiander (tak koledzy nazywali się nawzajem) poznali się w szkole, razem się uczyli i bawili. Niestety często się też kłócili, głównie z zazdrości – o talent malarski, o kobiety i o pieniądze. ZADANIE:Na parterze możesz zobaczyć ich wspólną pracę – jaką? Kiedy przyjaciele uczyli się razem w Paryżu J. Mehoffer sportretował siebie i kolegę wśród tłumu postaci na projekcie kurtyny teatralnej, czy potrafisz ich odnaleźć? ZADANIE:Jaki tytuł nosi ta praca?

DOM DŁUGOSZA przy UL. KANONICZEJ 25

Większość dzieciństwa mały Staszek spędził u stóp Wawelu, w tzw. Domu Długosza ZADANIE: skąd taka nazwa? Rodzina artysty mieszkała w narożnym mieszkaniu, na parterze. Podobno Staś lubił spędzać czas w pracowni swojego taty Franciszka, który był rzeźbiarzem. Może chodził z rodzicami na spacery nad Wisłę? Szkoda, że nie było tu wtedy jeszcze ani Smoka Wawelskiego, ani psa Dżoka... ZADANIE: Twórca tych pomników, Bronisław Chromy pozostawił swój ślad także na domu S. Wyspiańskiego – poszukaj jaki!

ZAMEK KRÓLEWSKI NA WAWELU

S. Wyspiański wychowywał się w cieniu Zamku Królewskiego na Wawelu, chodził tam na spacery i poznawał historię znajdującej się pod zaborami ojczyzny. Podobno dla żartu rozhuśtał kiedyś z kolegami Dzwon Zygmunt! ZADANIE: Które z miejsc związanych z S. Wyspiańskim uda Ci się dojrzeć z Wieży Zygmuntowskiej?

Wawel był dla artysty najważniejszym miejscem w Polsce. S. Wyspiański stworzył projekt jego przebudowy – chciał, aby znalazł się tu m.in. polski Sejm i Senat oraz wielki amfiteatr. Artysta zaprojektował też witraże do Katedry Wawelskiej - podobno okna mierzył potajemnie w nocy. Niestety, żaden z wawelskich pomysłów artysty nie został zrealizowany za jego życia.

PAWILON WYSPIAŃSKI 2000 (pl. Wszystkich Świętych 2)

Dzisiaj możemy oglądać 3 z 12 witraży zaprojektowanych do Katedry na Wawelu w Pawilonie „Wyspiański 2000”. ZADANIE: Dzięki reliefowemu modelowi dla niewidomych możemy tu też „poczuć”inny witraż artysty – jaki? Ściany budynku zostały ozdobione jednym z ulubionych roślinnych motywów S. Wyspiańskiego – jakim?

BAZYLIKA ŚW. TRÓJCY (ul. Stolarska 12)

Praca może dać dużo radości, ale czasami to po prostu męczącym obowiązkiem… S. Wyspiański przyjął zlecenie renowacji witraży w krużgankach klasztoru Dominikanów tylko dla pieniędzy, których niestety zwykle mu brakowało. Była to ciężka i nużąca praca: artysta musiał starannie odtwarzać średniowieczne wzory, nie mógł dodać do nich żadnego swojego pomysłu.

ZADANIE: Zajrzyj do dominikańskiej świątyni i przyjrzyj się witrażom. Poza geometrycznymi formami trudno znaleźć tu coś interesującego… Wyjątek stanowi jedno z okien ozdobione ciekawym wizerunkiem: ptaka, anioła czy drzewa?

KOŚCIÓŁ OO. FRANCISZKANÓW (pl. Wszystkich Świętych 5)

Odmiennym doświadczeniem była renowacja kościoła oo. Franciszkanów. Praca nad dekoracją ścian i witrażami dała S. Wyspiańskiemu poczucie szczęścia i spełnienia swoich artystycznych wizji. Niestety niewiele mu za nią zapłacono…

Ściany kościoła Franciszkanów to wielka, kwitnąca łąka! Podobno kwiaty interesowały małego Stasia już w dzieciństwie. Jako kilkulatek szkicował je w notatniku, ale też na stronach książek i gazet. Później artysta stworzył własny zielnik – niektórym roślinom nadawał wymyślone przez siebie nazwy!

ZADANIA: Przy głównym wejściu witają nas piękne żółte mlecze, sprawdź, czy któryś z nich po 100 latach zamienił się już w dmuchawiec? Nieco dalej znajdziemy dwie ściany ozdobione bratkami – jakie kolory dla tych kwiatów wybrał S. Wyspiański? Zwróć uwagę, że kwiaty wypełniają też zaprojektowane przez artystę witraże, czy na pewno wszystkie z nich?

Spójrz w górę –co widzisz na sklepieniu świątyni? S. Wyspiański planował namalować tu wzbijające się do lotu ptaki. Jednak, podobnie jak przedstawienie aniołów jako wiejskich chłopców w ubłoconych butach, pomysł ten się nie spodobał i nie został zrealizowany.

BAZYLIKA MARIACKA, Rynek Główny

Staś rysował zawsze i wszędzie. Jego nauczycielem był sam Jan Matejko. To właśnie pod jego opieką, razem z innymi studentami dwudziestoletni Staszek wykonał swoje pierwsze prace: polichromie i witraże w Kościele Mariackim. Przez pół roku, po 12 godzin dziennie nanosił na ściany malarskie dekoracje zaprojektowane przez swojego mistrza (witraże projektował już samodzielnie, razem z J. Mehofferem - jednak nadal wg średniowiecznych wzorców).

ZADANIA: Gdyby miał jakieś pytania do nauczyciela to ile kroków miał z kościoła do jego domu na ul. Floriańskiej?.

Tuż obok domu J. Matejki znajduje się pewna słynna kawiarnia – Jama Michalika, której częstym gościem bywał i nasz bohater. Sprawdź, czy mógł tu wpadać już jako student pracujący w Kościele Mariackim?

KOŚCIÓŁ ŚW. KRZYŻA (ul. Św. Krzyża 23)

Trudno policzyć ile razy S. Wyspiański przegrał w konkursach, ile razy jego pomysły były odrzucane, ile razy sam zrezygnował, bo nie zgadzał się wprowadzać zmian do swoich projektów. Świadkiem jedną z najbardziej dotkliwych porażek artysty był Kościół Św. Krzyża. Artysta poświęcił mnóstwo czasu i sił dokumentowaniu starej polichromii i projektowaniu nowej, niestety – na próżno.

ZADANIE: Zaglądnij do kościoła – czy dziś zobaczysz tu ulubione roślinne motywy naszego bohatera?

TEATR IM. J. SŁOWACKIEGO, (Pl. Św. Ducha 1)

Tuż obok znajduje się świadek największego sukcesu S. Wyspiańskiego – Teatr im. J. Słowackiego. To tu odbyła się premiera jego najsłynniejszego dramatu Wesele. Artysta przedstawiał w nim swoich znajomych, którzy byli gośćmi na przyjęciu weselnym jego przyjaciela Lucjana Rydla – niektórzy mieli mu to za złe… Jednocześnie wplótł do akcji wiele postaci nierealnych, poruszył ważne tematy historyczne, współczesne i ponadczasowe. Po tym przedstawieniu Kraków zrozumiał, że S. Wyspiański to nie tylko zdolny malarz, ale i genialny poeta i dramaturg. Co ważne – artysta w końcu zarobił tyle pieniędzy, że mógł zwrócić swoje długi!

S. Wyspiański wystawił tu też wiele innych sztuk, pracował jako reżyser, projektował kostiumy i scenografię. Przedstawienie teatralne było dla niego sposobem na połączenie wielu dziedzin sztuki. Artysta marzył jeszcze aby wyjść ze spektaklami z budynku i zjednoczyć sztukę z przyrodą. Szkoda, że dziś o naszym bohaterze przypomina tu jedynie… stojak na rowery, wzorowany na jego odręcznym piśmie. ZADANIE: Co S. Wyspiański napisał przy budynku teatru? Jakie inne słowa-stojaki spotkałeś Krakowie?

DOM przy ul. KROWODERSKIEJ 39

S. Wyspiański często zmieniał swoje krakowskie adresy. Ostatnie mieszkanie naszego bohatera, jego żony Teosi, dzieci: Teodora, Helenki, Miecia i Stasia znajdowało się na drugim piętrze w domu przy ul. Krowoderskiej 39. Rodzina miała też domowe zwierzę: kozę, która dawała świeże mleko dzieciom. W narożnym pokoju z balkonem mieściła się szafirowa pracownia artysty – wszystko było tu pomalowane na niebiesko: ściany, sufit, piec, nawet regał z książkami był przesłonięty błękitną firanką! Każdy z 7 pokoi miał swój niepowtarzalny charakter, np. w pokoju dzieci tata namalował swoim pociechom dwa bociany oraz oczywiście ukochaną kozę.

W czasach kiedy S. Wyspiański tu mieszkał niestety bardzo ciężko chorował i rzadko mógł wychodzić z domu. Często wyglądał przez okna pracowni, za którymi znajdowała się linia kolejowa (dziś jest tu ruchliwa ulica), koszary austriackie oraz Kopiec Kościuszki otoczony wojskowym fortem. Pewien kolega podpowiedział artyście, aby malował właśnie ten widok z okna. Tak powstała seria 15 pejzaży przedstawiających Kopiec w różnych porach dnia i roku (jednak bez śladów zaborców: koszar i fortu). Za te obrazy S. Wyspiański dostał nagrodę, dzięki której mógł kupić dom na wsi i wyprowadzić się z miasta.

ZADANIE: Jak myślisz, czy dziś można byłoby z szafirowej pracowni dojrzeć Kopiec Kościuszki? Zwróć uwagę jakie drzewa rosną przed kamienicą – czy S. Wyspiański mógłby dziś obserwować przez okna ulubione kasztanowce?

GMACH GŁÓWNY MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE (Al. 3 Maja 1)

Przed Gmachem Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie stoi wielki pomnik Stanisława Wyspiańskiego, w otoczeniu stworzonych przez niego postaci. Pomnik jest poważny, monumentalny, ale jeśli dokładnie się przyglądniesz znajdziesz na nim ulubione motywy roślinne artysty – ZADANIE: czy są to: kłosy zbóż czy lilie, liście dębu czy kasztanowca?

S. Wyspiańskiego spotkasz też w KOŚCIELE OO. PIJARÓW NA SKAŁCE (tu został pochowany w Krypcie Zasłużonych).

Warto wybrać się również na wycieczkę do Bronowic (ul. Włodzimierza Tetmajera 28) – niegdyś podkrakowskiej wsi, dziś – dzielnicy miasta. Zachowała się tu RYDLÓWKA – dom, w którym w 1900 roku odbyło się słynne przyjęcie weselne Lucjana Rydla. Stanisław Wyspiański, jako przyjaciel pana młodego był jednym z gości i na podstawie swoich wrażeń i obserwacji stworzył dramat „Wesele”. ZADANIE: Uosobieniem jakiej pory roku Stanisław Wyspiański ozdobił portret Lucjana Rydla prezentowany w salonie Rydlówki?

Rydlówka

Bezpłatny e-book "Staszkowa wyprawa śladami Stanisława"

Mapki z rodzinną grą miejską śladami Stanisława Wyspiańskiego:

Autor:
Data dodania:

Wiecej w regionie Kraków


Wczytuję komentarze ...
cancel