Jak powstaje szkło?

Z czego powstaje szkło?

Weźcie na rączkę trochę piasku i przejrzyjcie się jego ziarenkom - nawet gołym okiem widać, że niektóre ziarenka piasku są przeźroczyste. Te przeźroczyste ziarenka to minerał – kwarc, który jest bardzo twardym minerałem (choć twardszy od niego jest np. diament). To właśnie głównie z piasku, który zawiera w sobie dużo kwarcu (taki piasek nazywamy piaskiem kwarcowym) powstaje szkło.

Zobaczcie, jak wygląda piasek kwarcowy pod mikroskopem, jego ziarenka wyglądają niczym kamienie szlachetne! Te przeźroczyste kryształki to właśnie kwarc. Na zdjęciu widzimy ziarenka piasku z nadbałtyckiej plaży z Łukęcina.

Ziarenka piasku pod mikroskopem
Ziarenka piasku pod mikroskopem

Jak powstaje szkło?

Piasek kwarcowy razem z innymi rożnymi dodatkami miesza się...

Krakowska Huta Szkła, ekspozycja muzealna "Szkło w Krakowie. Przemysł i sztuka 1931-1998"
Krakowska Huta Szkła, ekspozycja muzealna "Szkło w Krakowie. Przemysł i sztuka 1931-1998"

a następnie topi w piecu w temperaturze ponad 1000 stopni C! 

Krakowska Huta Szkła, pokazy ręcznego formowania szkła
Krakowska Huta Szkła, pokazy ręcznego formowania szkła

Hutnicy za pomocą długiej rurki tzw. piszczeli wyciągają z pieca niewielką ilość szklanej masy, która wcale nie jest twarda tylko przypomina ciągnący się miód. W zależności od tego co ze szkła ma powstać hutnicy dmuchając w piszczel tworzą kule – tak powstają wazony, szklanki, miseczki lub jeśli chcą zrobić figurkę odpowiednio formują szklaną masę – muszą przy tym bardzo uważać, gdyż jest ona bardzo gorąca.

Do białego szkła często dodaje się  rożne kolorowe barwniki. Jednak choć dosypiemy do niego różne kolory, po wyciągnięciu z pieca szkło i tak zawsze jest czerwone – tak bardzo jest gorące. Dopiero po chwili, gdy ostygnie widzimy jego barwę. By szklane przedmioty były jak najbardziej trwałe na koniec wkłada się je do odprężarki, by ostygły.

Hutnik przy pracy
Hutnik przy pracy

Historia szkła

Tak naprawdę nikt dokładnie nie wie kiedy i gdzie wynaleziono szkło. Znane jest ono jednak ludzkości już od bardzo dawna. Najstarszymi wyrobami szklanymi znalezionymi przez człowieka są drobne kulki szklane i wisiorki, którymi ozdabiali stroje starożytni Egipcjanie. To również najprawdopodobniej Egipcjanie jako pierwsi zaczęli wykonywać naczynia z dmuchanego szkła oraz zaczęli szkło barwić – dzięki dodawaniu do niego niewielkiej ilości miedzi uzyskiwali kolor czerwony. Dawne szkło wyglądało jednak zupełnie inaczej – nie było przeźroczyste! Przeźroczyste szkło jako pierwsi uzyskali Rzymianie a w Polsce pierwsze szklane wyroby pochodzą z wyspy Wolin i powstały około 1000 lat temu.

Gdzie zobaczyć pokazy formowania szkła?

Jak obecnie wygląda praca hutnika? Możecie zaobserwować np. w Krakowskiej Hucie Szkła przy ulicy Lipowa 3 w Krakowie. To huta szkła, w której odbywają się warsztaty i pokazy z formowania szkła:

Krakowska Huta Szkła - pokazy i muzuem

Krakowska Huta Szkła - pokazy i muzuem

Krakowska Huta Szkła to żywe muzeum, w którym zobaczymy zarówno pokazy ręcznego formowania szkła, dowiemy się z czego i jak produkowane szkło oraz jak szerokie ma zastosowanie. W części muzealnej zobaczymy stare narzędzia do obróbki szkła i zabytkowe historyczne szkło. ...

Krakowska Huta Szkła, pokazy ręcznego formowania szkła
Krakowska Huta Szkła, pokazy ręcznego formowania szkła

Przy Krakowskiej Hucie Szkła działa też ciekawe muzeum opowiadając o tym skąd się bierze szkło i jakie ma zastosowania:

Krakowska Huta Szkła, ekspozycja muzealna "Szkło w Krakowie. Przemysł i sztuka 1931-1998"
Krakowska Huta Szkła, ekspozycja muzealna "Szkło w Krakowie. Przemysł i sztuka 1931-1998"

Inne polecane huty szkła z pokazami

Nad morzem zapraszamy do Pucka:

Huta szkła Puck Glas - pokazy

Huta szkła Puck Glas - pokazy

Huta szkła w Pucku to niezwykła atrakcja dla wszystkich: dzieci i dorosłych! Możemy tu na własne oczy zobaczyć jak powstają szklane wyroby, a na warsztatach spróbować także własnych sił w tej magicznej sztuce. ...

w górach, np. do Stronia Śląskiego w Kotlinie Kłodzkiej:

Zwiedzanie huty szkła Violetta

Zwiedzanie huty szkła Violetta

Zwiedzenie z przewodnikiem, wycieczka trwa około 2 godz., konieczna rezerwacja miejsc w PTTK w Stroniu Śląskim. Odwiedz ...

albo do Huty Szkła Artystycznego Sabina w Rymanowie na Podkarpaciu

Sabina Huta Szkła Artystycznego w Rymanowie

Sabina Huta Szkła Artystycznego w Rymanowie

Huta Szkła Artystycznego Sabina w Rymanowie to miejsce pełne magii. Na miejscu możemy zobaczyć jak powstają szklane cuda, a także oglądnąć wystawę prac miejscowych mistrzów: kolekcję autorskich, unikatowych wyrobów artystycznych. ...

Autor:
Data dodania:
Data aktualizacji: 2023-09-18
Wczytuję komentarze ...
cancel